Vijnanamaya & anandamaya kosha

Αν μπορούσαμε να δούμε πέρα από την ύλη του σώματός μας, θα βλέπαμε το ενεργειακό κομμάτι της ύπαρξής μας, που δίνει ζωή στο υλικό. Η ενέργεια και η ύλη λειτουργούν κάτω από την επιρροή και τα κίνητρα που δίνει το μυαλό και οι σκέψεις μας. Και πέρα από αυτό το μυαλό πιθανότατα να υπάρχει ένα ανώτερο μυαλό, η διαίσθησή μας. Και πέρα από τη διαίσθηση, θα αναγνωρίσουμε την απόλυτη πραγματικότητα της ύπαρξής μας.

Η yoga περιγράφει τον άνθρωπο σαν να περιβάλλεται από πέντε ασπίδες, σώματα ή περιβλήματα.  Το ανθρώπινο σώμα εκτείνεται πέρα από το φυσικό σώμα με διάφορα ενεργειακά επίπεδα. Αυτά τα επίπεδα ή σώματα αποκαλούνται pancha koshas (πέντε θήκες) και δονούνται με διαφορετικές ταχύτητες.
Κάθε σώμα δηλώνει μια σφαίρα ή διάσταση ύπαρξης, και περιγράφεται με τη λέξη maya που σημαίνει “αποτελείται από”. Και τα πέντε σώματα μαζί δημιουργούν μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
Αυτές οι διαστάσεις ξεκινούν από το annamaya kosha, που σημαίνει το σώμα που αποτελείται από φαγητό.
Επόμενο σε σειρά επίπεδο ή σώμα είναι το pranamaya kosha. Αυτό αποτελείται από πράνα (ώσεις που ταξιδεύουν από το σώμα στον εγκέφαλο και από τον εγκέφαλο στο σώμα) και είναι το σώμα της ζωτικής ενέργειας ή βιοπλασματικό σώμα.
Η τρίτη ασπίδα ή σώμα λέγεται manomaya kosha, και σημαίνει το σώμα που αποτελείται από νου και συναίσθημα. Είναι το νοητικό σώμα.

Οι επόμενες ασπίδες αφορούν μια ανώτερη κατάσταση και ενεργοποιούνται μέσω του καθαρισμού ή εξαγνισμού των προηγούμενων. Μέσω της εξέλιξης των προηγούμενων σωματικών και πνευματικών δυνατοτήτων η συνειδητότητα αναπτύσσεται αυθόρμητα. Αυτή η εξέλιξη και ανάπτυξη είναι μια αλλαγή, μια μεταμόρφωση.

Το τέταρτο σώμα είναι το vijnanamaya kosha, και αναφέρεται στη διαίσθηση, ή τη σοφία. Αυτή η σοφία αφορά τη συσσωρευμένη γνώση από όλες τις μνήμες όλων των μετενσαρκώσεων, που όμως δεν είμαστε εξοικειωμένοι και εκπαιδευμένοι ώστε να τη βιώσουμε. Η ενεργοποίηση του vijnanamaya επιτυγχάνεται μέσω της πρακτικής trataka και tattwa yantras.

Το vijnanamaya kosha είναι το # σώμα ή σώμα της υψηλής νόησης. Σε αυτό το σώμα αποθηκεύονται τα karmas και samskaras. Το vijnanamaya kosha σχετίζεται με τις πτυχές chitta (γνώση, βίωση της πραγματικότητας) και ahamkara (γνώση του πραγματικού εγώ, της ταυτότητας του εγώ). Όταν δουλεύουμε με αυτό το kosha, αυτές οι δύο πτυχές βιώνονται. Για να συμβεί αυτό θα χρειαστεί να κάνουμε την πρακτική dhyana, laya yoga και nada yoga. Η διάσταση αυτή σχετίζεται με την αγνότητα του σώματος της ενέργειας και του πνεύματος. Η αντίληψη των ανθρώπων και του περιβάλλοντος γίνεται ξεκάθαρη χωρίς υποσυνείδητα εμπόδια. Οι αποφάσεις στηρίζονται στη λογική σκέψη. Η απόλυτη αγάπη πηγάζει από μέσα μας.  Λειτουργούμε με συμπόνοια και επικοινωνούμε με όλα τα όντα γύρω μας αρμονικά. Ο εαυτός νιώθει ασφαλής και σίγουρος, ενω βιώνει την απόλυτη χαρά, πετυχαίνοντας στόχους και αντιμετωπίζοντας τη ζωή με θετική σκέψη και χιούμορ. Οι περισσότεροι άνθρωποι δε βιώνουμε ποτέ αυτό το σώμα, και μένουμε προσκολλημένοι στο annamaya kosha, το pranamaya kosha ή και το manomaya kosha.
Το vijnanamaya kosha είναι σώμα μετάβασης, από το υλικό στο άυλο.

Τέλος, ακολουθεί η διάσταση anandamaya kosha, που είναι το σώμα που αναφέρεται στην ή υπερβατικότητα και στην εμπειρία της ψυχής. Αυτό το kosha προκαλεί τη φώτιση και μένει ανεπηρέαστο από τις λειτουργίες του φυσικού σώματος, διότι ανήκει σε μια υπερβατική σφαίρα. Δεν είναι υλικό, γι’αυτό δε μπορεί να περιγραφεί. Σχετίζεται με τη θεϊκή αντίληψη, με τη συνειδητοποίηση του θείου ή της πραγματικής φύσης του Εαυτού. Για να ενεργοποιηθεί δε χρειάζεται ο διαλογισμός, γιατί δεν υπάρχει ίχνος συνειδητότητας και αντίληψης ούτε κάποιο είδος λειτουργικότητας. Χρειάζεται όμως να γίνει προσπάθεια να πετύχουμε τις εμπειρίες του samadhi και να αφυπνίσουμε την kundalini ενέργεια. Αυτή είναι και η κατάσταση της sattva guna. Η sattva guna και η εμπειρία του anandamaya kosha είναι η μοίρα όλων μας.

Τα ενεργειακά σώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω αποτελούνται από το υλικό στο οποίο αναφέρονται. Σε αυτά τα σώματα βιώνουμε τις διάφορες κατηγορίες του νου: το συνειδητό, το υποσυνείδητο, το ασυνείδητο και το υπερσυνειδητό. Αυτές οι ασπίδες δεν είναι ανεξάρτητες, αλλά αλληλεπιδρούν, και επηρεάζει η μία την άλλη. Η pranamaya kosha είναι ο ενδιάμεσος σύνδεσμος μεταξύ του συνειδητού και του υποσυνειδήτου. Το annamaya kosha και pranamaya kosha είναι πιο χονδροειδείς εκφράσεις, ενώ το manomaya kosha και vijnanamaya kosha αφορούν πιο λεπτοφυείς εκφράσεις. Το Vijnanamaya kosha είναι η σύνδεση μεταξύ του υποσυνειδήτου και ασυνειδήτου.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε έντονα ενεργοποιημένο το annamaya kosha, την πτυχή του υλικού μας σώματος, αφήνοντας το μεγαλύτερο μέρος του εαυτού μας ανενεργό. Εξαγνίζοντας τα δύο πρώτα koshas, το annamaya kosha και pranamaya kosha απελευθερώνουμε την οδό για τη σύνδεση με το manomaya kosha. Συνδέοντας σαν μια ενότητα το σώμα, το μυαλό και την ενέργεια, οι δρόμοι ανοίγονται για τη διέλευση στο vijnanamaya kosha. Οποιοδήποτε μπλοκάρισμα σε ένα kosha εμποδίζει την επικοινωνία τους.

Ο στόχος της yoga είναι η αφύπνιση των υπολοίπων koshas ώστε να ενεργοποιηθούν μεγαλύτερα ποσοστά του εγκεφάλου, η prana να ρέει ελεύθερα στο σώμα, και ο εαυτός να οδηγηθεί προς την καλή υγεία του συνόλου της ανθρώπινης διάστασης.

Πηγές:

πηγές:

1. https://www.youtube.com/watch?v=vxIqXAF7PaA
2.  http://www.yogamag.net/archives/1996/esep96/koshas.shtml
3.  http://www.yogamag.net/archives/2005/bfeb05/benmed.shtml
4. http://www.yogamag.net/archives/1995/fnov95/koshas.shtml
5. “Swara Yoga, The Tantric Science of Brain Breathing” – Swami Muktibodhananda, Yoga Publications Trust, Munger, Bihar, India, 2004
6. Haha Yoga Pradipika
7. ”Ασανα Πραναγιάμα Μούντρα Μπάντα” – Σουάμι Σατυανανάντα Σαρασουάτι – Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India, 1999.
8. “Prana Vidya” From the teachings of Swami Satyananda Saraswati, Swami Niranjanananda Saraswati, Yoga Publications Trust, Munger, Bihar, India, 2013