Αν μπορούσαμε να δούμε πέρα από την ύλη του σώματός μας, θα βλέπαμε το ενεργειακό κομμάτι της ύπαρξής μας, που δίνει ζωή στο υλικό. Η ενέργεια και η ύλη λειτουργούν κάτω από την επιρροή και τα κίνητρα που δίνει το μυαλό και οι σκέψεις μας. Και πέρα από αυτό το μυαλό πιθανότατα να υπάρχει ένα ανώτερο μυαλό, η διαίσθησή μας. Και πέρα από τη διαίσθηση, θα αναγνωρίσουμε την απόλυτη πραγματικότητα της ύπαρξής μας.
Η yoga περιγράφει τον άνθρωπο σαν να περιβάλλεται από πέντε ασπίδες, σώματα ή περιβλήματα. Το ανθρώπινο σώμα εκτείνεται πέρα από το φυσικό σώμα με διάφορα ενεργειακά επίπεδα. Αυτά τα επίπεδα ή σώματα αποκαλούνται pancha koshas (πέντε θήκες) και δονούνται με διαφορετικές ταχύτητες.
Κάθε σώμα δηλώνει μια σφαίρα ή διάσταση ύπαρξης, και περιγράφεται με τη λέξη maya που σημαίνει “αποτελείται από”. Και τα πέντε σώματα μαζί δημιουργούν μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
Αυτές οι διαστάσεις ξεκινούν από το annamaya kosha, που σημαίνει το σώμα που αποτελείται από φαγητό. Για το annamaya kosha μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ.
Το δεύτερο σε σειρά επίπεδο ή σώμα είναι το pranamaya kosha. Αυτό αποτελείται από πράνα (ώσεις που ταξιδεύουν από το σώμα στον εγκέφαλο και από τον εγκέφαλο στο σώμα) και είναι το σώμα της ζωτικής ενέργειας ή βιοπλασματικό σώμα. Πρόκειται για την δύναμη της πράνα, ή πρανικής ενέργειας, ή ενέργειας που οργανώνει τα μέλη του σώματος ώστε να παράξουν κινήσεις και να δημιουργήσουν πνευματική και σωματική έκφραση. Είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον νου και το σώμα και μας μεταφέρει σε μια πιο λεπτοφυή διάσταση της ύπαρξης και σε μια ανώτερη φύση. Σε αυτό το σώμα επιδρούν οι πρακτικές της Πραναγιάμα, pranavidya, chakra shuddhi, kriya, kundalini, και prana nidra, οι οποίες θα κατευθύνουν τη ροή της ενέργειας σε όλο το σώμα, για να τονώσουν και να αφυπνίσουν την πρανα. Το pranamaya kosha αποτελείται από πέντε κύριες πρανα, τις pancha prana. Αυτές είναι οι απάνα, σαμάνα, πράνα, ουντάνα και βυάνα. Αυτές οι πρανα εντοπίζονται σε ορισμένα μέρη του σώματος (chakras, nadis) και σχετίζονται και επιδρούν σε κάποια από τα εσωτερικά μας όργανα. Το πραναμαγια σώμα, επηρεάζεται όταν επηρεάζεται η ενέργεια πράνα, και αυτό συμβαίνει κυριώς όταν το σώμα εξαντλείται με ατασθαλίες, στρες, δίαιτες, σωματική κόπωση (εργασία, κακής ποιότητας ύπνος, υπερβολική σωματική άσκηση, σεξουαλικές σχέσεις κτλ), και άσχημα συναισθήματα και σκέψεις. Οτιδήποτε επηρεάζει τον ρυθμό της αναπνοής μπορεί να επηρεάσει το πραναμαγια κόσα, με αποτέλεσμα την επιρροή των συναισθημάτων, του σώματος, του νου, του εγκεφάλου και των λειτουργιών των οργάνων. Όλες αυτές οι επιρροές δημιουργούν την ανάγκη για εναρμόνηση της αναπνευστικής λειτουργίας. Για να ενισχυθεί λοιπόν, χρησιμοποιούνται οι πρακτικές και τεχνικές της πραναγυάμα ώστε να εξισορροπηθούν οι πράνες. Με τον τρόπο αυτό, η ποιότητα και η διάρκεια της ζωής γίνεται καλύτερη και μεγαλύτερη, προάγεται ο δυναμισμός, η ζωτικότητα και η ευεξία. Οι τεχνικές πραναγιάμα επηρεάζουν θετικά και τη λειτουργία της καρδιάς, χαρίζοντας μακροζωία. Ο στόχος τους όμως είναι να αυξήσουν την απορρόφηση της πράνα και να διώξουν τυχόν εμπόδια στο πραναμαγια κόσα. Η πράνα είναι υπεύθυνη για την κίνηση και δράση του σώματος και για τη σκέψη του νου. Το Pranamaya kosha εκδηλώνει ασθένειες που σχετίζονται με τη συσσωρευμένη ενέργεια που καταναλώνεται από τους μυϊκούς σπασμούς, την κόπωση που προκύπτει, και την ενέργεια που καταναλώνεται από την καταπίεση των συναισθημάτων και των πνευματικών υλικών στο υποσυνείδητο. Αν αντιληφθούμε έναν άνθρωπο εξαντλημένο, με μια γενικευμένη κόπωση, κακή αναπνοή, με μια γενικά κακή στάση απέναντι στη ζωή, με ατασθαλίες κτλ, μπορούμε να τον συμβουλεύσουμε να κάνει κάποιες asana και έπειτα ορισμένες ασκήσεις αναπνοών το πρωί που ξυπνά ή πριν κοιμηθεί, να αναπνέει από τη μύτη για καλύτερο φιλτράρισμα του αέρα, να τρέφεται σωστά και ισορροπημένα, να μην ασκείται εξαντλητικά, να κάνει τον καθαρισμό της μύτης με Τζαλα Νέτι αν νιώθει κάποιο φραγμό ή ενόχληση, και εφόσον το επιθυμεί. Να αποφεύγει για λίγο καιρό να εκτίθεται σε air condition για πολλές ώρες, να αερίζει τον χώρο της εργασίας του και του σπιτιού του καθημερινά, και να επισκέπτεται τη φύση, ή να φροντίζει να πηγαίνει τακτικά έναν περίπατο στο πάρκο. Να κάνει συχνά διαλογισμό ώστε να εξισορροπεί την ενέργειά του και αν το επιθυμεί να συμβουλευτεί έναν ψυχολόγο. Τέλος, κάθε προσπάθεια διαχείρισης του pranamaya kosha έχει άμεση συσχέτιση με τα chakras, τα ενεργειακά κέντρα.
Τα ενεργειακά σώματα αποτελούνται από το υλικό στο οποίο αναφέρονται. Σε αυτά τα σώματα βιώνουμε τις διάφορες κατηγορίες του νου, το συνειδητό, το υποσυνείδητο, το ασυνείδητο και το υπερσυνειδητό. Αυτές οι ασπίδες δεν είναι ανεξάρτητες, αλλά αλληλεπιδρούν, και επηρεάζει η μία την άλλη. Η pranamaya kosha είναι ο ενδιάμεσος σύνδεσμος μεταξύ του συνειδητού και του υποσυνείδητου. Το annamaya kosha και pranamaya kosha είναι οι πιο χονδροειδείς εκφράσεις. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε έντονα ενεργοποιημένο το annamaya kosha, την πτυχή του υλικού μας σώματος, αφήνοντας το μεγαλύτερο μέρος του εαυτού μας ανενεργό. Εξαγνίζοντας τα δύο πρώτα koshas, το annamaya kosha και pranamaya kosha απελευθερώνουμε την οδό για τη σύνδεση με τα υπόλοιπα σώματα. Οποιοδήποτε μπλοκάρισμα σε ένα kosha ενοχλεί την επικοινωνία τους και την ολοκλήρωση.
Ο στόχος της yoga είναι η αφύπνιση των υπολοίπων koshas ώστε να ενεργοποιηθούν μεγαλύτερα ποσοστά του εγκεφάλου, η prana να ρέει ελεύθερα στο σώμα, και ο εαυτός να οδηγηθεί στην απελευθέρωση. Αυτό συνεπάγεται την καλή υγεία του συνόλου της ανθρώπινης διάστασης.
πηγές:
- https://www.youtube.com/watch?v=vxIqXAF7PaA
- http://www.yogamag.net/archives/1996/esep96/koshas.shtml
- http://www.yogamag.net/archives/2005/bfeb05/benmed.shtml
- http://www.yogamag.net/archives/1995/fnov95/koshas.shtml
- “Swara Yoga, The Tantric Science of Brain Breathing” – Swami Muktibodhananda, Yoga Publications Trust, Munger, Bihar, India, 2004
- Haha Yoga Pradipika
- ”Ασανα Πραναγιάμα Μούντρα Μπάντα” – Σουάμι Σατυανανάντα Σαρασουάτι – Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India, 1999.
- “Prana Vidya” From the teachings of Swami Satyananda Saraswati, Swami Niranjanananda Saraswati, Yoga Publications Trust, Munger, Bihar, India, 2013\
Γράφει η :
Σοφία Σταράμου
Φυσικοθεραπεύτρια, ΤΕΙ Αθήνας
Yoga instructor – International Yoga Alliance
Hatha yoga, Vinyasa yoga, Restorative yoga, Aerial
yoga, Θεραπευτική προσέγγιση της yoga (healing aspects of yoga)
Thai yoga massage therapist
Clinical pilates instructor,Rehabilitation technics instructor
