ο ύπνος

Η ημέρα μας, χωρίζεται σε 3 οκτάωρα. Το 8ωρο της εργασίας, το 8ωρο της προσωπικής ζωής, και το 8ωρο του ύπνου. Διατηρώντας τα ωράρια αυτά, διατηρούμε σε ισόποσες δόσεις την καθημερινή μας δράση/παραγωγικότητα, διασκέδαση και χαλάρωση. Μειώνοντας κάποιο από τα 8ωρά μας για να επενδύσουμε σε ένα άλλο, σημαίνει πως “θυσιάζουμε” κάτι από το χρόνο μας. Συνήθως θυσιάζουμε τον ύπνο για τη διασκέδαση ή για να ξυπνήσουμε νωρίς για τη δουλειά,
ή θυσιάζουμε την προσωπική μας ζωή για να επενδύσουμε στη δουλειά μας.

Το ιδανικό είναι να τηρούμε και να σεβόμαστε τα ωράριά μας.

Τί συμβαίνει όταν ο ύπνος “θυσιάζεται”..

Ο ύπνος είναι μια φυσιολογική διαδικασία για σχεδόν όλα τα όντα πάνω στη γη. Χαρακτηρίζεται από μειωμένη αντίληψη, δραστηριότητα, αλληλεπίδραση, και λειτουργία του σώματος. Μείωση του ύπνου σε φυσιολογικά πλαίσια μπορεί να σημαίνει έλλειψη ξεκούρασης, ενω αν ο ύπνος παραλείπεται για αρκετές ημέρες, οδηγεί σε ψευδαισθήσεις και ακόμη και θάνατο.

Έχει παρατηρηθεί ότι μειωμένος ή κακής ποιότητας ύπνος μπορεί να σχετιστεί με τα αυξημένα ποσοστά στρές, με την κατάθλιψη, τη μειωμένη αντίληψη, τη δυσκολία της μνήμης, τη μειωμένη ανοσοποιητική ανταπόκριση,  την αυξημένη πίεση του αίματος, τα εγκεφαλικά, τη χαμηλή κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο, τις καρδιακές παθήσεις λόγω του αυξημένου στρες, την παχυσαρκία λόγω ορμονικών διαταρραχών, τον διαβήτη, και την αύξηση των τραυματισμών.

Υπάρχουν πέντε στάδια του ύπνου. Αυτά αυξάνονται σταδιακά, με μεγαλύτερη παραμονή στο τέταρτο στάδιο, και αρμονική μείωση μέχρι το ξύπνημα. Το πέμπτο στάδιο είναι το REM που σχετίζεται με τα όνειρα.

Πρώτο στάδιο του ύπνου : Το στάδιο όπου είμαστε μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, και που μπορεί να παρατηρήσουμε λίγες έντονες μυϊκές συσπάσεις (hypnic myoclonia). Αυτές οι συσπάσεις δίνουν την αίσθηση οτι πέφτουμε, και μοιάζουν με την αναπήδηση από ένα ξάφνιασμα. Σε αυτή τη φάση νομίζουμε οτι αρχίζουμε να ονειρευόμαστε, ενώ μπορούμε να ξυπνήσουμε εύκολα και να θυμόμαστε διάσπαρτες εικόνες από ένα υποτιθέμενο όνειρο. Αν χτυπήσει το τηλέφωνό σας σε αυτή τη φάση κατα τη διάρκεια του ύπνου, μπορεί να μην το θυμάστε.

Δεύτερο στάδιο : Το στάδιο όπου χάνουμε τη συναίσθηση του περιβάλλοντος γύρω μας, και όπου η θερμοκρασία του σώματός μας μειώνεται, οι παλμοί και η αναπνοή είναι φυσιολογικοί, και τα όνειρα είναι απλά και μικρής διάρκειας. Εδώ σταματά η κίνηση των ματιών. Σε αυτή τη φάση η ορμόνη κορτιζόλη μειώνεται (αν και κατα τη διάρκεια της νύχτας αυξάνεται για να προετοιμάσει για το ξύπνημα).

Τρίτο στάδιο : Το στάδιο μεταφοράς από τον ελαφρύ ύπνο στον βαθύ. Αναδύονται αργά και γρήγορα εγκεφαλικά κύματα. Σε αυτή τη φάση είναι δύσκολο να ξυπνήσουμε.

Τέταρτο στάδιο : Είναι το πρώτο στάδιο του βαθύ ύπνου. Οι μύες χαλαρώνουν απόλυτα, η πίεση του αίματος πέφτει, η αναπνοή είναι αργή, εφοδιαζόμαστε με ενέργεια, αυξάνεται ο μυϊκός ιστός και παράγονται ορμόνες ανάπτυξης. Τέλος, ξεκινά η φάση της αυτοίασης και αποκατάστασης. Σε αυτή τη φάση είναι που ιδρώνουμε, ή μπορεί να υπνοβατήσουμε. Τα όνειρα μας μπορεί να περιλαμβάνουν μόνο ένα χρώμα ή ένα συναίσθημα. Αν μας ξυπνήσουν, θα αργήσουμε να εγκλιματιστούμε και θα νιώσουμε ετοιμόρροποι.

Πέμπτο στάδιο ή REM : Τα μάτια κινούνται γρήγορα, ενεργοποιείται ο εγκέφαλος. Το σώμα μένει ακίνητο, απενεργοποιούνται οι μύες. Τα όνειρα γίνονται περίεργα, και έχουν εξέλιξη με λεπτομέρειες. Μπορεί τα όνειρα που θα εξελιχθούν να είναι εφιάλτες. Αν μας ξυπνήσουν, είναι πιθανό να θυμόμαστε αυτά τα όνειρα.
Το τελευταίο αυτό στάδιο είναι σημαντικό για διάφορους λόγους, όπως για παράδειγμα διότι εφοδιαζόμαστε με περισσότερη ενέργεια. Είναι τόσο σημαντικό που ο οργανισμός μας πολλές φορές εξασφαλίζει την ανενόχλητη εξέλιξή του εναρμονίζοντας και συμπεριλαμβάνοντας τον ήχο από το ξυπνητήρι στο όνειρο που μπορεί να βλέπουμε!

Κάθε κύκλος αυτών των 5 σταδίων διαρκεί περίπου 90 λεπτά. Στον πρώτο κύκλο περνάμε από το πρώτο στάδιο στο δεύτερο, στο τρίτο και το τέταρτο, έπειτα στο τρίτο, στο δεύτερο και στο REM, και ξαναπερνάμε στον κύκλο αυτό για ακόμη 3 φορές, με το πρώτο στάδιο να παραλείπεται. Το στάδιο REM μπορεί να μην υπάρχει πάντα κατα τη διάρκεια του ύπνου μας.

• Ένας άνθρωπος άνω των 65 ετών είναι καλό να κοιμάται 7-8 ώρες, ενω θεωρείται φυσιολογικό από 5 μέχρι και 9 ώρες
• οι ενήλικες από 26 ετών μέχρι 64 θεωρείται πιο φυσιολογικό να κοιμούνται 7-9 ώρες, αλλά μπορούν και από 6-10 ώρες
• οι ενήλικες από 18ετών έως 25 θεωρείται φυσιολογικό να κοιμούνται από 7-9 ώρες, ενώ μπορεί να φτάσουν και τις 11,
• οι νέοι από 14 ετών έως 17 θεωρείται φυσιολογικό να κοιμούνται 8-10 ωρες, αλλά και στο διάστημα μεταξύ 7 ωρών μέχρι και 11,
• οι έφηβοι μεταξύ 6-13 ετών θεωρείται φυσιολογικό να κοιμούνται 9 με 11 ώρες, ενώ μπορεί αν αγγίξουν και τις 12,
• τα παιδιά από 3-5 ετών θεωρείται φυσιολογικό να κοιμούνται από 10 έως 13 ώρες και μπορεί να αγγίξουν και τις 14,
• τα μωρά από 1-2 ετών θεωρείται φυσιολογικό να κοιμούνται 11-14 ώρες, αλλά και μέχρι τις 16 ώρες,
• τα μωρά από 4ων μηνών – 11 μηνών θεωρείται φυσιολογικό να κοιμούνται 12-15 ώρες και έως και 18 ώρες,
• ένα νεογνό μέχρι τους πρώτους 3 μήνες  θεωρείται λογικό να κοιμάται έως 19 ώρες με πιο φυσιολογικό πλαίσιο τις 14-17 ώρες,
• μια έγκυος χρειάζεται να κοιμάται κάποιες ώρες παραπάνω από ότι συνήθως.