Κρίση πανικού – Τί είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Το να βιώσει κανείς άγχος μια στο τόσο είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής. Το άγχος εμφανίζεται όταν βιώνουμε καταστάσεις αβεβαιότητας όπου ο έλεγχος μοιάζει να έχει χαθεί, ή καταστάσεις υπερβολικές με παράγοντες που προκαλούν στρες. Το αίσθημα του φόβου και του άγχους σηματοδοτεί μια πραγματική απειλή και λειτουργεί υπέρ της επιβίωσης.

Τί συμβαίνει όμως όταν το άγχος γίνεται επίμονο, όταν βάζει εμπόδια στους καθημερινούς μας στόχους, όταν συμβαίνει στη δουλειά ή στο σχολείο, όταν επηρεάζει τις ορθές αποφάσεις και τη διατήρηση υγιών σχέσεων; Σε αυτές τις περιπτώσεις το άγχος μοιάζει ύποπτο, και απαιτείται η βοήθεια από έναν ειδικό.

Οι κρίσεις πανικού αποτελούν την πιο συχνή διαταραχή της ψυχικής υγείας.
Πρόκειται για ξαφνικές καταστάσεις έντονου φόβου, οι οποίες μπορεί να κρατήσουν μερικά λεπτά ή και περισσότερο. Άλλοτε υπάρχει λόγος για να συμβούν, και άλλοτε εμφανίζονται από το πουθενά δημιουργώντας μεγαλύτερο άγχος και φόβο.
Μια κρίση πανικού συνοδεύεται συνήθως από ταχυπαλμία, ζάλη, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, μούδιασμα, εφίδρωση, τρόμο, ναυτία, λιποθυμία, ρίγη, πόνο στο στομάχι, αίσθημα έλλειψης ελέγχου, φόβος πρόκλησης τρέλας, έλλειψη αίσθησης του εαυτού και του περιβάλλοντος, υπερδιέγερση, ανεξέλεγκτο φόβο όπως ο φόβος θανάτου.
Σαν κατάσταση στο σώμα, μιμείται τα συμπτώματα του εμφράγματος. Πολλές φορές μπορεί να συνοδεύεται από αγοραφοβία, δηλαδή περιορισμό και απομόνωση λόγω του φόβου πρόκλησης κρίσης πανικού.
Άλλα συμπτώματα μπορεί να αφορούν προβλήματα στον ύπνο, προβλήματα στη συγκέντρωση και στη σκέψη σε οτιδήποτε άλλο εκτός του θέματος που προκαλεί το άγχος, κόπωση, ένταση, νευρικότητα, δυσκολία να περιοριστεί η ανησυχία, γαστρεντερικά θέματα, και μια αίσθηση οτι θα συμβεί κάτι κακό.

Συνήθως οι κρίσεις πανικού ξεκινούν γρήγορα και φτάνουν στο αποκορύφωμα μέσα σε 5-10 λεπτά. Έπειτα τα συμπτώματα αρχίζουν να ηρεμούν, πράγμα που μπορεί να χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα για να επιτευχθεί ολοκληρωτικά.

Όταν κάποιος βιώνει κρίσεις πανικού και δε ζητά βοήθεια μπορεί να υποβαθμιστεί η ποιότητα της ζωής του, να απομονωθεί και να δημιουργήσει φοβίες. 

Πολλοί άνθρωποι θα βιώσουν μία ή περισσότερες φορές κρίση πανικού, κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, οι διαταραχές άγχους είναι από τις πιο διαδεδομένες των διαταραχών της ψυχικής υγείας, και το 2017 επηρέασαν 284 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπολογίζεται να έχουν επηρεαστεί 40 εκατομμύρια ενήλικες σύμφωνα με το Anxiety and Depression Association of America. Οι γυναίκες δείχνει να έχουν μεγαλύτερη τάση να βιώσουν κρίσεις πανικού.

Το να συμβεί μία φορά η κρίση πανικού, δε σημαίνει απαραίτητα οτι θα επαναληφθεί, όπως επίσης δεν πρέπει να συγχέεται με το αίσθημα του πανικού σαν φυσιολογική απάντηση του οργανισμού σε κάποια απειλή.

“Μια μέρα χωρίς προειδοποίηση, αισθάνθηκα ένα τρομερό άγχος. Αισθάνθηκα οτι δε μπορούσα να αναπνεύσω αρκετό αέρα, όσο κι αν προσπαθούσα. Ο αέρας δε μου έφτανε! Η καρδιά μου χτυπούσε πολύ δυνατά λες και θα βγει έξω, τόσο που νόμιζα πως θα πεθάνω. Ίδρωνα και ένιωθα ζάλη. Ένιωθα σα να έχανα τον έλεγχο των συναισθημάτων μου, λες και πνιγόμουν και δε μπορούσα να σκεφτώ λογικά. Νόμιζα πως θα κάνω καμιά τρέλα! Αυτό έμοιαζε να κρατά αιώνια, ώσπου η αναπνοή μου ηρέμησε και τελικά ο φόβος άρχισε να φεύγει, αλλά ήμουν απόλυτα ξεθεωμένος και φοβισμένος. Αυτές οι κρίσεις άρχισαν να συμβαίνουν βδομάδα παρά βδομάδα, και σκεφτόμουν οτι αρχίζω να τρελαίνομαι. Δεν ήθελα να βγω έξω, φοβισμένος οτι θα μου συμβεί και δε θα μπορέσω να το ελέγξω. Έτσι σταμάτησα να βγαίνω και περιόρισα τις επαφές μου μόνο με άτομα που εμπιστευόμουν. Εκείνοι ήταν που με συμβούλευσαν να δω έναν ειδικό”.

Ερευνητές έχουν ανακαλύψει οτι διάφορα μέρη του εγκεφάλου όπως και βιολογικές διεργασίες παίζουν σημαντικό ρόλο στο φόβο και το άγχος. Και ενώ τα ακριβή αίτια πρόκλησης κρίσης πανικού δεν είναι σαφή, θεωρούμε οτι παίζουν ρόλο και οι κοινωνικοί στρεσσογόνοι παραγόντες, ο τρόπος σκέψης, κάποιοι βιολογικοί παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση, τυχόν τραυματική εμπειρία, ψυχική ασθένεια, έντονο άγχος, ακόμη και η κληρονομικότητα.

Η θεραπεία για τις κρίσεις πανικού όπως και τις κρίσεις άγχους, αφορά ξεκάθαρα τη βοήθεια από ειδικό, γιατρό, ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτή κτλ.
Παρ’όλα αυτά υπάρχουν κάποια μικρά βήματα που μπορεί να κάνει κάποιος για να βελτιώσει την καθημερινότητά του, αλλά τονίζουμε πως η θεραπεία προϋποθέτει βοήθεια από ειδικό.
Επομένως μέχρι να δεί κανείς έναν ειδικό, μπορεί στην καθημερινότητα να δοκιμάσει τρόπους να κοιμηθεί καλύτερα, να τρώει υγιεινά, να κάνει συχνά και συστηματικά άσκηση. Να αφιερώνει χρόνο να χαλαρώσει, να γελάσει, να κάνει κάτι που τον ευχαριστεί. Να ξεκινήσει ένα χόμπι, διαλογισμό, γιόγκα, ακόμη και να ακούσει μουσική ώστε να χαλαρώσει ο νους και το σώμα. Να κάνει μια βόλτα, έναν περίπατο στη φύση, να κάνει ένα διάλειμμα και να πάει διακοπές. Το σημαντικότερο είναι να ανακαλύψει τί πυροδοτεί τα συμπτώματα και να κάνει ένα πλάνο αντιμετώπισης μαζί με τον θεραπευτή του. 
Το πλάνο αυτό απαιτεί σαν πρώτο βήμα την ενημέρωση από επιστημονικά sites, και από τον ειδικό θεραπευτή για αυτό που του συμβαίνει. 

Αν σας συμβαίνουν κρίσεις πανικού, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό θεραπευτή.
Μιλήστε σε δικούς σας ανθρώπους που εμπιστεύεστε.
Παρακολουθήστε τεχνικές ενσυναίσθησης και χαλάρωσης του νου και του σώματος, όπως η γιόγκα νίντρα, η βαθιά, αργή, διαφραγματική αναπνοή, και άλλες τεχνικές, ώστε να μάθετε να ελέγχετε τα συμπτώματα στο σώμα σας. Μάθετε τον νου να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους φόβους και τα άγχη σας. Οι κρίσεις πανικού μπορούν να αντιμετωπιστούν. Αρκεί να μην τα παρατήσετε, να μην παραιτηθείτε. Μιλήστε σε κάποιον που βιώνει το ίδιο με εσάς, και συμβουλέψτε τον με βάση τη δική σας εμπειρία. Παρατηρήστε τί βιώνετε. Ξεκινήστε ασκήσεις χαλάρωσης, διαλογισμού ή αναπνοών μόλις αντιληφθείτε πως κάτι πυροδοτείται. Ο,τι κι αν σας συμβαίνει, δε θα σας βλάψει. Ο,τι κι αν σας συμβαίνει, θα περάσει. 
Τα υπόλοιπα τα αφήνουμε στους ειδικούς.

Μην προσπαθείτε μόνοι σας. Μιλήστε σε έναν ειδικό.

TIP: Συμπτώματα άγχους και πανικού μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας άλλης παθολογίας, όπως μια διαταραχή στο θυρεοειδή. Για το λόγο αυτό χρειάζεται να γίνει διάγνωση από ειδικό ιατρό.