Yoga Nidra – ο γιόγκικος ύπνος

[video src="https://www.youtube.com/watch?v=R2GRhAFplkI"]

Yoga Nidra – ο γιόγκικος ύπνος

Νίντρα σημαίνει ύπνος.

Η γιόγκα νίντρα προέρχεται από τις τάντρας.

Είναι μια μέθοδος εξερεύνησης των διαφορετικών στρωμάτων του νου.

Τί είναι η γιόγκα νίντρα

Η γιόγκα νίντρα είναι μια ψυχοσωματική θεραπεία. Κυριολεκτικά, yoga nidra σημαίνει ψυχικός ύπνος, ένας ύπνος με πλήρη επίγνωση. Κατα τη διάρκεια αυτού του “ύπνου” ο ασκούμενος μένει ήρεμος και ακίνητος, ενω ένας καθοδηγητής (guru) αναφέρει βήμ α προς βήμα όλα όσα νοητικά θα εκτελέσει ο ασκούμενος. Με τον τρόπο αυτό, το σώμα κοιμάται, ενώ το μυαλό παραμένει ξύπνιο, και ακούει όλες τις οδηγίες που του δίνονται από τον καθοδηγητή. Στην ψυχολογία, η κατάσταση αυτή ονομάζεται hypnogogic state, μια κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου.

Η γιόγκα νίντρα δεν είναι ούτε ο ξύπνιος ούτε ο ύπνος. Αν αποκοιμηθείτε, δεν είναι γιόγκα νίντρα. Αν μείνετε ξύπνιοι δεν είναι γιόγκα νίντρα. Αν δείτε όνειρα, δεν είναι γιόγκα νίντρα. Η γιόγκα νίντρα είναι η κατάσταση επίγνωσης του συνειδητού, του υποσυνειδήτου, και του ασυνείδητου πεδίου του μυαλού ταυτόχρονα. Ο ασκούμενος έχει επίγνωση χωρίς να γνωρίζει οτι έχει επίγνωση.

Σύμφωνα με όσα διαβάζουμε από το yogamag, και τον Siddhartha Bhushan, (Lecturer, Department of Yoga Psychology, Bihar Yoga Bharati University, Munger), η γιόγκα νίντρα είναι μια πρακτική απόσυρσης των αισθήσεων (pratyahara) όπου η επίγνωση στρέφεται προς τα έσω, και μακριά από τα εξωτερικά ερεθίσματα. Από το βιβλίο “Yoga Nidra” του Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι, ανακαλύπτουμε οτι η γιόγκα νίντρα είναι μια μέθοδος πραγματικής χαλάρωσης. Η χαλάρωση εκείνη, δηλαδή, που εμπεριέχει επίγνωση. Ο δυναμικός ύπνος. Η επίδραση της χαλάρωσης της γιόγκα νίντρα μπορεί να οφελήσει πραγματικά τον εγκέφαλο, τη μνήμη, τη σκέψη, μπορεί ακόμη και να βοηθήσει να αποκτηθούν γνώσεις χωρίς πολύ κόπο.

Στάδια της πρακτικής της yoga nidra:

Προετοιμασία: Η γιόγκα νίντρα εκτελείται στη θέση shavasana την ύπτια θέση με χαλαρωμένα άκρα και τα μάτια κλειστά. Στο στάδιο αυτό η χαλάρωση επιτυγχάνεται από την επίγνωση της ακινησίας της άνεσης της στάσης της θέσης της αναπνοής και της ακοής των εξωτερικών ήχων με το ρόλο του παρατηρητή.
Sankalpa: Καθώς το σώμα χαλαρώνει ο ασκούμενος καθοδηγείται να δημιουργήσει μια απόφαση ή πρόθεση σύμφωνη με τις επιθυμίες του. Η sankalpa πρέπει να είναι σύντομη ξεκάθαρη και θετική. Ο ασκούμενος επαναλαμβάνει στο νου του τη sankalpa τρείς φορές με πλήρη αυτοπεποίθηση και απο-φασιστικότητα.
Περιφορά της συνειδητότητας: στο τρίτο στάδιο η επίγνωση περιφέρεται σε διαφορετικά σημεία του σώματος με ένα συστηματικό και οργανωμένο τρόπο. Ο ασκούμενος με τη λεκτική καθοδήγηση του ομιλητή μεταφέρει τον νου άμεσα στα διάφορα σημεία του σώματος χωρίς να παράξει καμία κίνηση με το σώμα. Η περιφορά της συνειδητότητας ακολουθεί συγκεκριμένη σειρά ξεκινά από τη δεξιά πλευρά του σώματος συγκεκριμένα το δεξιό αντίχειρα και καταλήγει στο δεξί μικρό δάκτυλο του ποδιού και έπειτα επαναλαμβάνεται η ίδια πορεία στην αριστερή πλευρά του σώματος. Αμέσως μετά μεταφέρεται στο πίσω μέρος του σώματος από τις φτέρνες μέχρι το πίσω μέρος του κεφαλιού. Τέλος μεταφέρεται στο πρόσθιο μέρος του σώματος από το μέτωπο και το πρόσωπο μέχρι τα πόδια.
Επίγνωση της αναπνοής: Σε αυτό το στάδιο ο ασκούμενος δίνει προσοχή στη φυσική αναπνοή χωρίς να αλλάζει τίποτα στη ροή της. Μπορεί να συγκεντρωθεί στα ρουθούνια όπου περνά ο αέρας στο στέρνο ή την κοιλιά ή στο ενδιάμεσο πέρασμα μεταξύ λαιμού και αφαλού. Ο ασκούμενος αποκτά ε-πίγνωση των αναπνοών μετρώντας τες νοητικά.
Αντίθετα συναισθήματα και αισθήσεις: στο στάδιο αυτό γίνεται ανάκληση των σωματικών ή συναι-σθηματικών αισθήσεων. Αυτές εντείνονται και βιώνονται πλήρως. Συνήθως αυτό πραγματοποιείται με ζεύγη αντίθετων συναισθημάτων ή αισθήσεων όπως η ζέστη και το κρύο το βάρος και η ελαφρό-τητα ο πόνος και η ευχαρίστηση η αγάπη και το μίσος κτλ.
Οραματισμός: Στο στάδιο του οραματισμού η επίγνωση μεταφέρεται στο σκοτεινό χώρο μπροστά από τα κλειστά μάτια που αποκαλείται chidakasha. Ο ασκούμενος καθοδηγείται να οραματιστεί ορι-σμένα αντικείμενα ιστορίες ή καταστάσεις στο χώρο αυτό.
Sankalpa: Ακόμη μια φορά η sankalpa που επιλέχθηκε στο δεύτερο στάδιο επαναλαμβάνεται νοητά τρεις φορές με απόλυτη πίστη αισιοδοξία και αφοσίωση.
Τέλος της πρακτικής: Πριν λήξει η yoga nidra αργά η επίγνωση εξωτερικεύεται καθοδηγώντας τον ασκούμενο να αποκτήσει επίγνωση των εξωτερικών ήχων αντικειμένων και ατόμων. Δίνονται οδηγί-ες για αργή κινητοποίηση των άκρων του σώματος και ένα δυναμικό τέντωμα αυτού όπως όταν ξυ-πνάμε το πρωί.

Υπάρχουν τρία θεραπευτικά επίπεδα στη γιόγκα νίντρα τα οποία προοδευτικά απαλλάσουν τον νου από την έντονη ένταση, δημιουργούν σωματική και νοητική ηρεμία, και μεταφέρουν τον οργανισμό σε μια κατάσταση διαλογισμού και συνειδητοποίησης της εσωτερικής γνώσης. Σε γενικές γραμμές όμως, ο βαθύς αναζωογονητικός ύπνος είναι το πρώτο που επιτυγχάνεται από όσους είναι εξαντλημένοι και συνεχώς ανήσυχοι. Ο ψυχικός ύπνος είναι το επόμενο στάδιο, για όσους κάνουν την πρακτική αυτή για χρόνια. Είναι το στάδιο του συνειδητού ονείρου, μια μέση κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, όπου κανείς έχει ένα όραμα για το υποσυνείδητο μυαλό και αντιμετωπίζει πολλά βαθιά εδραιωμένα προβλήματα, φόβους κ.λπ. Σε αυτή την κατάσταση ο νους βαθμιαία “καθαρίζει”. Τέλος, ο κοσμικός ύπνος είναι η υπέρτατη κατάσταση της γιόγκα νίντρα που οδηγεί στο υπέρ-συνειδητό, και την έχουν βιώσει πολύ λίγα άτομα, ενω χρειάζεται να τη ζήσει κανείς για να μπορεί να γίνει κατανοητή.

Τί πρέπει να προσέξετε

Πριν την πρακτική της γιόγκα νίντρα κάνουμε λίγες ασανα και πραναγιάμα.

Η γιόγκα νίντρα χρειάζεται να διδάσκεται από έναν guru για να εκτελεστεί σωστά. Μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε ώρα, αλλά όχι αμέσως μετά το γεύμα.

Το σημαντικότερο σημείο στη γιόγκα νίντρα καθώς και σε άλλες πρακτικές διαλογισμού είναι ότι δεν πρέπει να αφήσετε τον εαυτό σας να κοιμηθεί. Στη γιόγκα νίντρα, ο ύπνος προσπαθεί να σας εξουσιάσει. Εάν μπορείτε να ξεπεράσετε αυτή την αδυναμία, με θέληση θα μπορέσετε να κάνετε σπουδαία πράγματα στη ζωή σας.

Η ιστορία της γιόγκα νίντρα

Η γιόγκα νίντρα προέρχεται από την αρχαία ταντρική πρακτική nyasa. Η nyasa είναι η πρωτότυπη πρακτική της γιόγκα νίντρα των αρχαίων ταντρικών κειμένων. Είναι μια πρακτική όπου συγκεκριμένα μάντρα τοποθετούνται και γίνονται αισθητά σε διαφορετικά σημεία του σώματος. Από την πρακτική αυτή εμπνεύστηκε ο Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι ώστε να την αναθεωρήσει και να φέρει την πρακτική της γιόγκα νίντρα. Έτσι την (1998) υιοθέτησε και παρουσίασε την πρακτική της γιόγκα νίντρα με έναν συστηματικό και επιστημονικό τρόπο τη δεκαετία του 1960s.

Η πυροδότηση της δημιουργίας της γιόγκα νίντρα ξεκίνησε από μια εμπειρία του Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι, η οποία του αποκάλυψε οτι το λεπτοφυές σώμα μπορεί να ακούσει, να απορροφήσει πληροφορίες την ώρα του ύπνου, τότε που δε μεσολαβεί κανένα αισθητηριακό μέσο. Εκείνη η ώρα του ύπνου, ενω μοιάζει να είναι μια πλήρης απενεργοποίηση αισθήσεων και συνηδειτότητας, τελικά αποκαλύπτεται οτι στην κατάσταση αυτή ο νους είναι σε εγρήγορση, και έχει επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Έπειτα από μελέτες στις γραφές τις τάντρα και στις πρακτικές της, προέκυψε η γιόγκα νίντρα.

Σε τι βοηθά η γιόγκα νίντρα

Σύμφωνα με τον Siddhartha Bhushan Lecturer, Department of Yoga Psychology, Bihar Yoga Bharati University, Munger, η εποχή που ζούμε είναι μια γρήγορη εποχή, με πολλές απαιτήσεις, και συμβιβασμούς. Όλοι μας προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στη νέα εποχή της αλλαγής και της τεχνολογίας, με αποτέλεσμα άλλοι να γινόμαστε πιο δραστήριοι, και άλλοι πιο υποτονικοί. Όταν αποτυγχάνουμε να εγκλιματιστούμε στις νέες απαιτήσεις της εποχής, δημιουργείται αρνητικό στρες, απελπισία ή θλίψη, και μας επηρεάζει πνευματικά και ψυχολογικά. Όλα τα αρνητικά στοιχεία της καθημερινότητας αποθηκεύονται στο υποσυνείδητο, και δρουν σαν ένα σιωπηλό δηλητήριο, επηρεάζοντας σιγά σιγά την πνευματική μας κατάσταση, δημιουργώντας εντάσεις στο σώμα και στον νου, αφαιρώντας την ηρεμία και τη γαλήνη. Η γιόγκα νίντρα αντιμετωπίζει αυτές τις εντάσεις, απελευθερώνοντάς τες, τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Καθαρίζει όλες τις εντάσεις και τις “ακαθαρσίες” που συγκεντρώνει το υποσυνείδητο. Ως ακαθαρσίες θεωρούμε οτιδήποτε έχει μείνει ανικανοποίητο, οτιδήποτε έχει καταπιεστεί, όλες οι επιθυμίες, οι εμμονές, οι “αμαρτίες”, οι τραυματικές μνήμες, και όσα έχουν καταπιεστεί στο υποσυνείδητο.

Μέσα από τη γιόγκα νίντρα μπορούμε να εξελίξουμε τον νου. Αυτό συμβαίνει διότι κατα τη χαλάρωση, η δεκτικότητα είναι μεγαλύτερη από οτι όταν έχουμε ενεργές όλες τις αισθήσεις. Στη φάση της γιόγκα νίντρα έρχεται ο συνειδητός νους να συγκρουστεί με το υποσυνείδητο. Το υποσυνείδητο είναι πολύ δεκτικό, καταγράφει τα πάντα, ενω ο συνειδητός νους είναι εμπλουτισμένος με λογική και νόηση, άρα απορρίπτει και δεν είναι τόσο δεκτικός.

Μέσα από τη γιόγκα νίντρα, αντιλαμβάνεται κανείς οτι όσα νομίζαμε για τον ύπνο, μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά. Ο βαθύς ύπνος, ίσως να εμπεριέχει μεγαλύτερη επίγνωση, και ίσως είναι μια κατάσταση που μπορεί να μας μεταφέρει γνώσεις πολύ καλύτερα από οτι ο ξύπνιος μας.

Η γιόγκα νίντρα έχει προληπτικό, και θεραπευτικό χαρακτήρα. Αντιμετωπίζει το στρες, και όλες τις διαταρραχές που αφορούν το στρες, χαλαρώνοντας τον νου, το συναίσθημα και το σώμα, εκπαιδεύοντας το μυαλό να μένει ήρεμο και σιωπηλό, και ωθώντας προς τα έξω όλες τις καταπιεσμένες επιθυμίες και σκέψεις από τα βαθύτερα επίπεδα του νου. Η γιόγκα νίντρα ξυπνά την έμφυτη δημιουργικότητα, και προωθεί την ικανότητα της μάθησης και μνήμης. Οι έρευνες έχουν δείξει οτι η γιόγκα νίντρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν θεραπευτική τεχνική, ώστε να αντιμετωπιστεί το άγχος, η αυπνία και άλλες ψυχικές διαταρραχές, αλλά και ψυχοσωματικές παθήσεις όπως το άσθμα, ο καρκίνος, η υπέρταση κτλ. Η γιόγκα νίντρα φέρει την κατάσταση του διαλογισμού, και αναζωογονεί το σώμα, την ενέργεια και το πνεύμα. Στη σημερινή εποχή που οι ψυχικές και ψυχοσωματικές διαταρραχές είναι σε έξαρση, η γιόγκα νίντρα είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, και ένα πολύτιμο δώρο για την ανθρωπότητα.

Πηγές:

Sheetali η αναπνοή που δροσίζει από τον καύσωνα

“Yoga Nidra” του Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι, Yoga Publications Trust, Munger, Bihar, India, Garuda Hellas Α.Ε., 2009, 2η Έκδοση

yogamag.net

Γράφει η :
Σοφία Σταράμου
Φυσικοθεραπεύτρια, ΤΕΙ Αθήνας
Yoga instructor – International Yoga Alliance
Hatha yoga, Vinyasa yoga, Restorative yoga, Aerial
yoga,
Θεραπευτική προσέγγιση της yoga (healing aspects of yoga)
Thai yoga massage therapist
Clinical pilates instructor,Rehabilitation technics instructor

What's Your Reaction?

Excited

Happy

In Love

Not Sure

Silly