Πώς να χρησιμοποιήσετε τα βοηθήματα στη γιόγκα
Έχετε αναρωτηθεί ίσως, τί ακριβώς εξυπηρετεί ένα μεγάλο κυλινδρικό μαξιλάρι στη γιόγκα, μια ζώνη, τα τουβλάκια, ή και διάφοροι τροχοί και «εργαλεία» και όργανα που δεν έχετε ξανασυναντήσει σε άλλα είδη άσκησης.
Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε με τα απλά βοηθητικά όργανα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στη γιόγκα.
Το στρώμα
Πρώτο και κύριο είναι το στρώμα, το πιο συνηθισμένο βοήθημα στη γιόγκα. Ποιός άλλωστε θα φανταζόταν να κάνει γιόγκα χωρίς ένα στρώμα;; Το στρώμα είναι συνήθως από οικολογικά προϊόντα, όπως το βιοδιασπώμενο φυσικό καουτσούκ, με σκοπό να γίνει όσο πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Υπάρχουν διάφορα μεγέθη και πάχη ώστε να προσαρμόζονται στις απαιτήσεις της πρακτικής. Σκοπός τους είναι να προφυλάξουν τον ασκούμενο από το σκληρό, τραχύ ή κρύο έδαφος. Υπάρχουν πολλά χρώματα και σχέδια για να διαλέξετε, και είναι εξαιρετικά εύκολο στη μεταφορά του. Σαν βοήθημα δηλώνει επίσης τα όρια μέσα στα οποία κινείται ο ασκούμενος, ώστε να μην ενοχλεί τους διπλανούς του. Αν αναρωτιέστε αν μπορείτε να κάνετε γιόγκα χωρίς στρώμα, τότε να σας ενημερώσουμε πως ναί, μπορείτε, αλλά μην το δοκιμάσετε μόνοι σας στο σπίτι!
Το τουβλάκι
Και έπειτα είναι το τουβλάκι, ή block στα ξενόγλωσσα.
To τουβλάκι στη γιόγκα είναι ένας ελαφρύς αλλά σταθερός και πυκνός σπόγγος από διάφορα υλικά, όπως ο μή τοξικός αφρός ή ο φυσικός φελλός, σε σχήμα τούβλου. Χρησιμοποιείται για να υποστηρίξουμε θέσεις, ειδικά αν νιώθουμε δύσκαμπτοι ή αν θέλουμε να μην εμβαθύνουμε τόσο σε μια στάση. Το τοποθετούμε κάτω από τα χέρια ή τα πόδια, ή και άλλα σημεία του σώματος όταν δεν έχουμε την ανάλογη ελαστικότητα, και στηριζόμαστε πάνω του. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν θέλουμε να υποστηρίξουμε το σώμα για μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής σε μια θέση, αν είμαστε ακόμη αρχάριοι και χρειαζόμαστε μια υποστήριξη, ή αν θέλουμε να ευθυγραμμίσουμε τη στάση και να επιτύχουμε πιο σωστή τοποθέτηση των μελών στο σώμα.
Με το τουβλάκι μπορούμε να δώσουμε έμφαση σε ένα μέλος, ή να δημιουργήσουμε μια ακόμη πιο δύσκολη κίνηση.
Γενικά, έχει άπειρες χρήσεις, αρκεί να είστε δημιουργικοί και να έχετε μπόλικη φαντασία. Δοκιμάστε το οπωσδήποτε, χωρίς να νιώθετε οτι δίνετε κάτι λιγότερο στην πρακτική σας. Στηρίξτε το χέρι σας στη στάση τρίγωνο, τοποθετήστε το ανάμεσα στα γόνατα στη στάση μισή γέφυρα, υποστηρίξτε την πλάτη σας σε ίπτια θέση ώστε να διατείνετε τον θώρακά σας. Αν δε διαθέτετε τουβλάκι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε βιβλία, ένα κουτί παπουτσιών, ή και ένα χαμηλό σκαμπώ.
Η ζώνη
Δεύτερο σημαντικό βοήθημα είναι η ζώνη. Η ζώνη μπορεί επίσης να υποστηρίξει μια στάση στη γιόγκα, μπορεί να διευκολύνει την πρακτική σας και να σας δώσει μια ώθηση ώστε να κάνετε πιο γρήγορα βήματα στην εξέλιξή σας. Με τη ζώνη «γατζώνεστε» από ένα σημείο και τραβάτε για να αυξήσετε τη διάτασή σας. Μπορεί να δώσει τη σωστή ευθυγράμμιση στο σώμα, να κατευθύνει τα μέλη, να εμβαθύνει στη διάταση και να διευκολύνει σε κάποιες θέσεις ισορροπίας. Λειτουργεί πολύ, σε ο,τι δε μπορεί να βοηθήσει το τουβλάκι. Δε μπορεί να το αντικαταστήσει, γιατί ουσιαστικά δεν έχουν την ίδια χρήση.
Σκεφτείτε να χρησιμοποιήσετε τη ζώνη όταν κάνετε τη στάση του χορευτή, τη διάταση των ισχιοκνημιαίων, το περιστέρι. Μην υπερβάλλετε. Δοκιμάστε μόνο οτι δε σας προκαλεί πόνο.
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές εκδοχές ζώνης που μπορείτε να βρείτε, όπως εκείνες με διαβαθμίσεις ή με διαφορετικά υλικά. Αν δε διαθέτετε ζώνη, τότε πολύ απλά μπορείτε να πάρετε τη ζώνη του παντελονιού σας, ένα λάστιχο, ή ακόμη και ύφασμα, όπως μια μπλούζα.
Το μπόλστερ
Τρίτο βοήθημα που θα λατρέψετε είναι το μπόλστερ. Το μπόλστερ είναι ένα μεγάλο σταθερό σχετικά σκληρό μαξιλάρι, το οποίο βγαίνει σε διάφορα σχήματα. Το πιο συνηθισμένο είναι το μεγάλο κυλινδρικό. Πρόκειται στην ουσία για ένα αναπαυτικό σκληρό μαξιλάρι που υποστηρίζει το σώμα ώστε κυρίως να χαλαρώσει και να μειώσει τυχόν εντάσεις. Λειτουργεί σαν βοήθημα σε στάσεις όπως η βαθιά χαλάρωση τοποθετημένο κάτω από τους μηρούς, μπορεί να υποστηρίξει τον κορμό ώστε να προκληθεί διάταση στο θώρακα, ή να καθήσουμε επάνω του σαν να ιππεύουμε για να εκτελέσουμε κινήσεις από καθιστή θέση. Μπορεί να βοηθήσει ώστε να διευκολυνθεί μια κίνηση. Χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στη restorative yoga και yin yoga. Αντί για μπόλστερ μπορείτε να χρησιμοποιείσετε ένα μαξιλάρι ή δύο, ή ακόμη και κουβέρτες, πετσέτες σε ρολό, χαλάκια, και τουβλάκια τυλιγμένα σε μαλακό ύφασμα. Η χαλάρωση είναι απίστευτη στο μπόλστερ. Δοκιμάστε
Η μπάλα
Η μπάλα, δεν είναι χαρακτηριστικό βοήθημα στη γιόγκα. Μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί, αν θέλουμε να βάλουμε μια πρόκληση στην πρακτική μας. Μπορείτε να στηρίξετε τον κορμό σας στη γιόγκα καθώς κάνετε μια παραλλαγή της στάσης μισής γέφυρας, και αν νιώθετε ευλύγιστοι, να κινηθείτε στην στάση γέφυρα με τη μπάλα να υποστηρίζει τη λεκάνη σας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν στήριγμα στις στάσεις ισορροπίας, ή σαν επιπλέον βάρος για ενδυνάμωση. Η μπάλα διευκολύνει πολύ στην πρακτική των εγκύων, και οι ασκήσεις πρέπει να καθοδηγούνται από ειδικούς. Αν δε διαθέτετε μπάλα, τότε ίσως μπορείτε να την αντικαταστήσετε με μία καρέκλα, χωρίς αυτό να λειτουργεί πάντοτε.
Η κουβέρτα και το μαξιλάρι
Η κουβέρτα στη γιόγκα, όπως και το μαξιλάρι, είναι ένα υποστήριγμα των αρθρώσεών σας. Μπορείτε να τοποθετήσετε οποιοδήποτε από τα δύο σας βολεύει ώστε να μην τραυματιστούν οι αρθρώσεις που πιέζετε στο έδαφος ή πάνω στις οποίες υποστηρίζεστε. Πιο συχνά όμως, η κουβέρτα χρησιμοποιείται για να σκεπαστείτε την ώρα της χαλάρωσης και να απελευθερώσετε τυχόν εντάσεις που δημιουργεί το κρύο και η ακινησία. Χρησιμοποιείται σε όλα τα είδη της γιόγκα και κυρίως στη restorative.
Τα υπόλοιπα βοηθήματα δεν είναι απαραίτητα αλλά μπορούν αν χρησιμοποιηθούν για να δημιουργήσετε μια πιο ενδιαφέρουσα πρακτική, αν και εφόσον το επιθυμείτε.
Η αιώρα
Το yoga hammock, ή αλλιώς η αιώρα, δημιούργησε ένα νέο είδος γιόγκα, την aerial yoga. Χρησιμοποιώντας ένα πανί με μεγάλη αντοχή, βιδωμένο με γάτζους στο ταβάνι, μπορείτε να δοκιμάσετε κάτι παρόμοιο με τη χρήση της ζώνης, αλλά και κάτι ακόμη πιο δύσκολο. Ακροβατικές ασκήσεις! Είναι ελαφρώς ιδιαίτερες και θα πρέπει να προσέξετε, γι’αυτό επιλέξτε ανθρώπους να σας καθοδηγήσουν με τις κατάλληλες γνώσεις.
Το yoga wheel
Το yoga wheel, είναι ένας τροχός που μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυρίως για να υποστηρίξει και να χαλαρώσει το σώμα σε ορισμένες στάσεις, όπως στις εκτάσεις της σπονδυλικής στήλης, αλλά και να προκαλέσει την ενδυνάμωση, ελαστικότητα και ισορροπία σε πιο δύσκολες θέσεις. Δε μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιο βοήθημα, τουλάχιστον όχι σε όλες τις στάσεις.
η καρέκλα
Τέλος, η καρέκλα είναι ένα βασικό βοήθημα ειδικά σε αρχάρια τμήματα, ή σε ηλικιωμένους ανθρώπους, αλλά και σε όσους μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα δυσκαμψίας ή έλλειψης ισορροπίας. Είναι ένας ενδιαφέρον τρόπος άσκησης, γιατί εμπεριέχει ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε κάθε φορά που είστε καθισμένοι σε μια καρέκλα. Μπορεί να αντικατασταθεί από οποιουδήποτε είδους κάθισμα, εκτός αν κάνετε Iyengar yoga. Η καρέκλα υποστηρίζει, διευκολύνει, ισορροπεί και ευθυγραμμίζει το σώμα για να έχετε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα των στόχων σας.
Γράφει η :
Σοφία Σταράμου
Φυσικοθεραπεύτρια, ΤΕΙ Αθήνας
Yoga instructor – International Yoga Alliance
Hatha yoga, Vinyasa yoga, Restorative yoga, Aerial
yoga, Θεραπευτική προσέγγιση της yoga (healing aspects of yoga)
Thai yoga massage therapist
Clinical pilates instructor,Rehabilitation technics instructor
